Zaterdag 16 mei in het AD
Basalt in het AD van zaterdag
Zaterdag stond onze patiënt de heer Moerman in het AD, samen met nog twee andere patienten en de revalidatieartsen Ferrie Harberts en Sotice Pieters werkten zij mee aan het artikel. Belangrijk dat de verhalen van deze patiënten breed zichtbaar zijn. Helemaal leuk dat wij als Basalt ook kunnen laten zien wat onze rol is in deze crisis; herstel is een prachtige boodschap. Het hele artikel lees je hier:
Vijf weken werd Aad (70) beademd: ‘Ik lag op het randje’
De virusgolf ging van de ic’s naar de revalidatiecentra. Daar leren patiënten weer zelf ademen, lopen en eten. Een kijkje op de coronavleugel van een Haagse herstelkliniek. ‘Het is wel een feestje hoor’.
,,Kijk uit, Jan’’, zegt de arts. Bijna stoot Jan Gort (61) het hoofd tijdens een oefening op de gang. De oefentrap telt vijf treden maar met zijn 1,94 meter raakt hij al gauw het systeemplafond van de Haagse revalidatiekliniek Basalt, aan de rand van de stad.
Revalideren is improviseren. In recordtempo werd vorige maand een verpleegafdeling voor corona ingericht, inclusief een speciale isolatiezone voor besmette patiënten. Personeel moet eerst door de sluis voordat de ‘rode zone’ betreden kan worden. Binnen is de luchtdruk zo ingesteld dat virusdeeltjes daar blijven, verplegers en artsen in maanpakken en mondkapjes domineren het decor. Met zo’n 35 patiënten zijn alle plekken bezet. De coronapatiënten moeten hier na wekenlange beademing op de intensive care opnieuw leren leven. Dat begint bescheiden. Zelf naast het bed gaan staan is een kleine stap voor de mens, maar een reuzensprong voor coronapatiënten. Eén theelepeltje water drinken kan te veel gevraagd zijn.
Ervaring
Eerst kon ik alleen de Donald Duck lezen, nu lees ik weer gewoon een boek
Jan Gort, revaliderend coronapatiëntGort (‘Golf Oskar Romeo Tango’, spelt de Libanon-veteraan zijn achternaam) komt ook van ver. Hij doet het rustig aan, stapt soepel de trap op en af deze ochtend, soms moet hij even gaan zitten om uit te puffen. Gort draagt een mondkapje – zijn laatste coronatest was nog positief – en een shirt met de tekst: ‘Ik ben niet cynisch, ik heb ervaring’.
Zoals veel patiënten heeft Gort geen idee waar hij het virus opliep en was het zijn partner die aan de bel trok toen hij snel achteruit ging begin april. ,,De koorts bleef maar aanhouden, mijn vrouw belde het ziekenhuis. Bleek ik een saturatie (waarde voor zuurstofgehalte in het bloed, red.) van 67 te hebben, dat moet hoger zijn dan 95. Levensgevaarlijk.”
Hij volgde de route die inmiddels bijna drieduizend Nederlanders aflegden: naar de intensive care, in slaap, aan de beademing. Een zwart gat volgde, soms gevuld met waanbeelden, hallucinante dromen, de gevolgen van een delier. Twaalf dagen later mocht Gort weer van de ic van het ziekenhuis in Leiden af. ,,Het gaat steeds beter. Ik kan facetimen met mijn kleinkinderen. Eerst kon ik alleen de Donald Duck lezen, nu lees ik weer een gewoon boek.”
Trauma's
Een aantal patiënten durfde gewoon niet zonder mondkapjes
Ferrie Harberts, revalidatie-artsDe piek die eerst de ic’s bijna overspoelde, bereikte de afgelopen tijd de revalidatieklinieken. Zoals Jan hebben naar schatting duizend coronapatiënten professionele hulp nodig bij de herstart van hun leven. Het lijf levert fors in bij de strijd tegen het virus. Coronalongen zijn gehavend door het littekenweefsel van de ontsteking, patiënten zijn kilo’s spieren kwijt, door zenuwschade missen ze soms het gevoel in ledematen, de oog-hand-coördinatie is niet op peil, ook missen ze zelfvertrouwen. Als de arts wil testen hoeveel er bij de boomlange Gort nog in zijn batterij zit na drie oefeningen slaat bij deze nuchtere Noordwijker de twijfel toe. ,,De spieren zijn niet het probleem, het is ook het koppie. Telkens als je een grens over moet, denk je: hmmm, oké….”
Revalidatie-arts Ferrie Harberts ziet ook zwaar getraumatiseerde patiënten. Sommigen zijn zo gewend geraakt aan isolatie dat ze het eng vinden om na genezing van de ‘rode zone’ door te stromen naar de groene vloer, waar de maanpakken weg zijn, verplegers en artsen weer een naam en een gezicht hebben. ,,Een aantal durfde gewoon niet zonder mondkapjes. Ze zijn bang om weer besmet te raken, er is angst om met onbeschermde mensen in contact te komen.”
Opnieuw leren lopen
Aad Moerman (70) heeft geen last van dit Stockholmsyndroom. De Delftenaar in Rolling Stones-shirt rijdt zo’n beetje fluitend in zijn rolstoel door de gangen sinds hij uit de isolatiezone mocht. ,,Het is al zo fijn om iedereen te zien, te weten wie je al die weken geholpen hebben. Al noem ik ze niet altijd bij de goede naam, haha. Maar dat vergeven ze me. Het is gewoon een feest hier.”
Stiekem hoopt hij dat hij aan het eind van het jaar weer tikkertje kan doen met zijn kleinkinderen, dat hij nog een tuinhuisje bouwen kan, met de kruiwagen wat grond kan storten. Maar tot hij weer zelfstandig kan functioneren, blijft hij bij Basalt. Eerst leren lopen en ademen zonder extra zuurstof. ,,Vijf weken ben ik op de ic geweest, ik heb op het randje gelegen hè, ze hebben mijn dochter nog gevraagd of de beademing wel moest doorgaan. Dat hebben ze me zelf ook nog gevraagd schijnt het, en blijkbaar heb ik ja geknipperd met mijn ogen. Die dood mag best een keer komen, dacht ik, maar nu niet. Heb je die soep hier geproefd, trouwens? Die is beter dan bij een driesterrenrestaurant. Weet je dat de zorg een miljard euro erbij moet krijgen? Schrijf dat maar eens op. Twee miljard, maak er maar twee miljard van. Als je ziet wat die mensen allemaal doen. Echt geweldig.”
Herstelplan
Voor Aad en Jan is de terugkeer naar het normale leven begonnen, maar niemand kan hen vertellen of ze ooit op het niveau van voor corona kunnen komen, of de longen genoeg herstellen, of andere organen niet blijvend beschadigd zijn. Een eerste goede prognose is zes weken na ontslag uit het ziekenhuis mogelijk, als een scan toont hoe de longen eraan toe zijn.
Dat bepaalt voor een deel hun verwachte herstelpad, vaak een hobbelige weg vol progressie maar ook frustratie, vertelt Sotice Pieters, revalidatie-arts en medisch manager: ,,Gelukkig zien we bij veel coronapatiënten echt een snel herstel, maar mensen verkijken zich soms ook. Dan kun je hier je rondes lopen en je heel fit voelen, eenmaal thuis moet je alles zelf doen, is het drukker, is er niemand die je helpt. Het kan zijn dat deze coronapatiënten straks niet meer alles kunnen wat ze hiervoor konden, dat ze hun energie moeten sparen en streng selecteren wat ze wel en niet doen.”
‘We kunnen het toch’
Aad hoorde van een ganggenoot dat de eerste stapjes in het oude leven zwaar kunnen vallen. ,,Hij mocht dit weekeinde voor het eerst naar zijn eigen huis. Dat viel hem vies tegen, hij was kapot en blij dat hij hier weer terug was.”
Ondertussen hopen ze hier vooral dat er geen nieuwe piek komt, dat mensen oppassen, de zorg niet overbelast raakt. ,,Ik ben het gelukkig nog levende bewijs dat je het echt zomaar kunt krijgen”, zegt Aad, die voor de maatregelen begin maart ziek werd. ,,Ik was al voorzichtig, ik kwam bij de supermarkt, een keer in de bouwmarkt misschien. Je wil niet dat de zorg het weer zo druk krijgt. Die mensen hebben het zwaar, zien veel patiënten overlijden. Wat mij nu nog emotioneel maakt, is toen ik bijkwam na vijf weken aan de beademing en van de ic af mocht, dat een van die zusters zei: ‘we kunnen het toch’.”
Jan Gort vreest dat mensen die protesteren tegen de lockdown gewoon niet begrijpen wat corona kan aanrichten: ,,Zie het als oorlog. Het thuisfront is altijd bloeddorstiger dan de mensen die het echt meemaken. Het is zoals de spreuk van Erasmus, kijk: die staat bovenop mijn arm getatoeëerd: ‘Zoet is de oorlog voor wie hem niet kent’.”
Maar nu gaat Jan weer even gestrekt. ,,Ik ben net een Romein, ik lig het liefst.”
Deel dit bericht:
Terug